Uzun zamandır dengesini koruyamayan ekonominin yeni arayışlara girdiğini görüyoruz. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Şanghay İş birliği Örgütü toplantısının ardından sıcak fotoğraflarla mesajlar verdi. Bu mesajların ardından İstanbul Ticaret Odası’nın 140. Yıl kutlamasının yapıldığı Haliç Kongre Merkezi’nde toplantıda Erdoğan İTO kutlamalarında şunları söyledi.” "Semerkand zirvesinde, ardından Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'ndaki görüşmelerimizde tüm liderler ifade etti. Türkiye artık eski Türkiye değil. Yıllardır ülkemize ve daha pek çok gelişmiş ülkeye dayatılan faiz, enflasyon, kur dengesi teorilerinin aslında hiçbir soruna çözüm sağlamadığını bizzat bu işin sahipleri de ikrar ediyor. Dikkat ederseniz enflasyonu faiz oranlarını arttırarak kontrol altında tutma yaklaşımı artık hiç kimse tarafından dile getirilmiyor, getirilse de ciddiye alınmıyor. Artık büyük liderler bile yükseltmek değil, faizi düşürmenin faydası olduğunu ikrar etmeye başladılar. Öncelikle Rusya. Sayın Putin bizzat geçmişte yüksek faizi savunurken şimdi o da faizi düşürmeye başladı ve 7,5’e kadar indirdi."
Dünya’da sadece 7 ülke bu ekonomi şartlarında merkez bankaları indirim yaparken. Dünyanın geri kalanı faiz yükseltti ya da sabit bıraktı. Peki bu faiz indiriminin anlamı nedir?
Neredeyse tüm dünya faiz artırımına giderken Türkiye geçen sene Eylül ayında başlattığı faiz indirimi politikasına devam ediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası geçen aydan sonra bu ay da 100 baz puanlık faiz indirimine gitti ve faiz düşürme deneyini sürdürdü.
Mevcut durumda politika faizi yüzde 12 oldu. Karar piyasada pek şaşkınlıkla karşılanmadı. Uzun süredir devam eden para politikasının etkisizleştirilmesi politikası nedeniyle mevcut faiz seviyelerinin 100 baz puan aşağıda ya da yukarıda olması pek bir şey ifade etmediğinden piyasalarda önemli bir hareketlilik gözlemlenmedi.
Bu deneyimin üretim unsurlarının üretme güç ve kabiliyetlerinin devamlılığını sağlama politikası olduğunu söyleyebiliriz. Fakat kobilerimiz girdi maliyetlerine ne kadar direnç gösterebilecek bunu şimdiden söylemek zor.
Üretimde makasın nerede ayrılacağını bilmek bunun dengesini sağlamak pek zor. Çünkü ekonomi ile ilgili faktörler hem iç piyasalarda hem de dünya piyasalarında birbirleriyle bağlantılı çalışıyor. Bunun en basit örneği de Avrupa Birliği’nin haylaz çocuğu Yunanistan.
Defalarca Avrupa Birliği güvencesini suistimal etti. AB topluluk ve ekonomik olarak dağılmasının öncülünün Yunanistan olduğu görerek sürekli yardımlarla Yunanistan’a yardım etti. Çünkü ekonomide dengeyi bozan unsur ilk önce Avrupa’yı sonra dünyayı saracağının bilinci söz konusuydu. Zaten sorumsuzca kullanılan yardımları seçim kazanmak için kullanan iktidar bir şekilde değiştirilmiş oldu.
Bu senaryo birçok ülke için geçerli, dünyada ekonomik veya çevresel felakete sürükleyecek her ülkeye uygulanan yaptırımlar, diğer ülkeler tarafından uyumlu çalışabilecekleri yönetimlerle çalışmak istiyorlar.
Bunun için önceliği seçilmiş yönetimle uzlaşıya gidiyorlar. Eğer risk büyümeye başlamışsa uyumlu çalışabilecekleri partnerler arıyorlar. Bunun adını düşmanlık olarak ta, dinler ve kültürler arasında ki fark olarak ta adlandırmak mümkün. Fakat bir gerçek var. Dünya hepimizin ve onunla ilgili dengeleri gözetirken bir yandan da dünyayı ve kendi çocuklarımızı sürüklediğimiz felaketlerin önüne geçmemiz gerekli. Hemen bugünden başlayarak.
.
