Seçimler bitti geçimler yine devam ediyor. Ta ki bir daha ki seçime kadar bir süre sevimsiz haberler yazmaya devam edeceğiz gibi görünüyor.
Kobilerimizin gösterdiği gayretkeşliği, üretimde kalmak için gösterdiği çabaları anlatmayı sürdüreceğiz. Aynı onlar gibi biz de çıkış yolunu bulabilmek adına sizlere ulaşmaya, kapanmaya karşı durmaya, borç harç içinde kalmamaya çabalayacağız.
Bu ay köşe yazımda, ülkemizde coşkulu başlangıçların nasıl hüsranla sonuçlanabildiğini anlatan bir yazı paylaşacağım. Buna benzer birden fazla örneği sizlere sunabilirdim. Fakat ülkemizdeki en popüler girişimi, Cola Turka’yı sizlerle yeniden hatırlatmak istiyorum.
2003 yılında Ülker markası adı altında gazlı içeceklerin yerli markası olarak hayatımıza girdi Cola Turka…
İlk başta çok başarılı reklam çalışmalarıyla adından söz ettirdi ve , birden tüm Türkiye'de çok sevilmeye başlandı.. Murat Ülker'in yaptığı açıklamalarda da "Çok iyi lansman yaptık, malı çok iyi dağıttık ve malın kalitesi de iyiydi." diyordu. Hakikaten bu müthiş hamle ülkemizde takdir görmeye, adıyla sanıyla piyasada talep edilen bir marka haline gelmeye başlamıştı” diye tanımlamıştı ilk zamanlarını. Hatta genel motivasyonumuz ‘zaten cola bildiğimiz meyan kökünün şekerli ve gazlısı’ diyenlerin çoğunlukta olduğu kişiler, iyice sahipleniyordu bu ürünü.
Cola Turka piyasaya ikinci olarak giriş yapıyor…
Çok ilgi çeken Amerikalı oyuncuların rol aldığı reklam filmleriyle başarılar kazanan Cola Turka’dan herkes bahsediyordu, hatta rekabet ettikleri diğer markalar bile! Onlardan farklı olarak 3 litrelik şişeler dahi çıkarılmıştı. Gazı çabuk kaçıyordu ama olsundu. Hepimiz sahiplendik Cola Turka’yı.
ABD merkezli bu üreticilerin rahatsızlığı…
Murat Ülker’in iddialarına göre o dönem Sanayi Bakanlığından Cola Turka’ya cezalar verildi. Maliyetin altında piyasaya ürünler sürebilen bazı şirketler, daha büyük alanlarda kazanç sağlayabildikleri ve gelirlerini sübvanse edebildikleri için Cola Turka’yı piyasadan siliverdiler.
Hayal kurmanın güzel olduğu ama sabahın kâbusa dönüşebildiği ülkemiz!
Murat Ülker bu dönemde bilindik global markaların tavrını şöyle anlatıyor.” Promosyonlar, sanki yerli markaymış gibi ürün yerelleştirmeler, Türk geleneklerine sahip çıkmalar, bayilere daha yüksek karlar, yalan yanlış haksız rekabet iddiaları ve bize karşı açılan sayısız davalar ve 35 trilyonluk ceza davası. Bizi yıpratmak için çok uğraştılar. Toplam yedi sene sürdü mahkemeyi, ben kazandım. 35 trilyondan bir kuruş ödemedim. Ama 5’e mal olmuş bir işte 35 trilyon ceza kesilirse konsantre olup yatırım yapamazsınız. O yüzden Cola Turka işi bitti. “
Belki benim yaşımda olanlar hatırlarlar… Turgut Özal, Elvan gazozlarının global pazara açılmasını planlamıştı. İngiliz gençlerine Türk gazozunu içirecekti. Bu noktada ön plana çıkan sorun, alabildiğince rekabetçi piyasalarda tek başına ve güç birlikleri yaparken yerli sermayenin sahibini koruyan anlaşmaların olmamasıdır ve bu her şeyi değiştirir. Üretimimizi, kaynaklarımızı, arabamızı, topraklarımızı, uzayı…
Suudi Arabistan örneğinde yerli yatırımcıyı en uç noktada koruduğunu görebilirsiniz…
Bildiğiniz üzere; yabancıların şahıs olarak Suudi Arabistan Krallığında ‘da ticari faaliyette bulunmaları yasaktır. Ancak, asgari yüzde 25'i bir Suudi’ye ait olmak şartıyla kurulacak bir şirket vasıtasıyla yabancılara ticaret yapma hakkı tanınıyor. Bu pek de karmaşık olmayan yaptırım, yatırımcıları yerel bir ortak bulmaya zorluyor. Bu sayede hem ülkeye yatırımcı çekip üretim yapacağız diye büyük tavizler verilmiyor hem de; yerli iş insanlarının sistemde olması sağlanıyor.
Nihayetinde hayal kurmak güzeldir. Fakat bilgi, tecrübe ve eğitimle edinilen bir gerçekçilikle hareket edildiği sürece.
Artık ucuz Pazar platformunda elinde pek de fazla koz olmayan üreticileriz. Evet kolay pes etmeyen insanlarız ancak yine de “birlikte olma” vizyonuna öncelik vermek ve aşılamayacak engelleri hesap etmek zorundayız. Dörtnala gidiyoruz ama nereye!
