İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç
2025 yılına girerken küresel ekonomiyi en çok etkileyecek gelişme ABD Başkanlık seçimleridir. Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminde uygulaması beklenen politikaların küresel ekonomide de derin etkileri olacak. Seçim sonrasındaki gelişmeler gösteriyor ki, dünya yeni korumacılığın sonucu olarak bir “sübvansiyon savaşları”na doğru gidiyor.
Zira Trump’ın ajandasında;
- İçeride vergi indirimleri ve ithalatta yüksek gümrük vergilerinin yön vereceği daha katı korumacılık bulunuyor.
- Aynı şekilde yeni ve daha şiddetli ticaret savaşlarının başlaması, Rusya ile uzun yıllardır savaşı sürdüren Ukrayna’ya desteğin çekilmesi, küresel güvenlik ve jeopolitik gerginliklerin seyrinin değişmesi bekleniyor.
Böylesi bir küresel konjonktür, “üretim deseni düşük teknolojili harcı alem mallardan oluşan ekonomileri” çok daha şiddetli sarsabilir.
Otomobil pazarındaki hızlı değişim bunun örneği... İleri teknolojili üretimin kısa süre içinde orta ve düşük teknolojili üretim üzerinde ne ölçüde büyük yıkımlara yol açabileceğine hep birlikte tanık oluyoruz:
Elektrikli otomobil pazarında bir numaraya yükselen Çin ile rekabet edemeyen çok sayıda Avrupalı marka, birbiri ardına fabrika kapatma ve üretimi kısma yoluna gitti. Deyim yerindeyse adeta havlu attılar. Avrupa otomotiv sanayisinin önemli tedarik merkezlerinden biri konumundaki Türkiye’nin durumunu, bu örnek gelişmeler paralelinde ciddiyetle ele almak zorundayız. Zira Türkiye’nin otomotiv ihracatının yaklaşık %80’i AB’ye yapılıyor.
***
Bu fotoğrafı unutmadan, Türkiye ekonomisine bakarsak şunları görüyoruz:
Enflasyonla Mücadele Programı’nın ekonomi üzerindeki kısıtlayıcı ancak geçici olduğunu düşündüğümüz etkileri belirginleşmeye başladı.
Mevcut trendin sürmesi halinde; 2024 yılı ihracatının 264-265 milyar dolar, ithalatın 343-344 milyar dolar, dış ticaret açığının da yüzde 25 düşüşle 79 milyar dolar civarında gerçekleşmesini bekliyoruz.
Biliyoruz ki, kararlılık ve sabır enflasyonla mücadelenin en önemli silahıdır. Fedakarlıklarımızın karşılığını almak için sürecin tamamlanmasına odaklanmalı ve eksiklik görülen alanlarda tahkimatı süratle güçlendirmeliyiz.
Ayrıca şunu da biliyoruz ki, enflasyonla mücadele, tek başına Merkez Bankası’nın sırtına yüklenecek bir yük değildir. Bu mücadelede tüm kesimler uyumlu, birlikte ve kararlı şekilde hareket etmelidir.
Diğer yandan şunu da belirtmek isterim:
- Bu kritik geçiş döneminde, zayıf iç talep koşullarını da dikkate alarak ihracatın finansmanına daha güçlü destek sağlamak yerinde olacaktır.
- Teşviklerin etkinliğini artırmak ve hedef sektörlerde rekabet gücünü korumak için selektif desteklere yönelmek doğru bir yaklaşım olacaktır.
- Sanayimizin katma değer odaklı dönüşümünün bugünden yarına gerçekleşmesinin mümkün olmadığını biliyoruz. Dolayısıyla bu geçiş döneminde; emek yoğun sektörler için bir dönüşüm planı hazırlanması büyük önem taşıyor.
Enflasyonla mücadelede elbette sadece iç talebin baskılanması yetmez. Arz açığını da dikkate alarak, özellikle potansiyel enflasyonist etkisi yüksek alanlarda üretimi destekleyecek finansal mekanizmaları da harekete geçirmeliyiz.
Son olarak da şunu ifade edeyim:
İleri teknolojili yabancı sermaye yatırımlarına cömert teşvikler sağlama zamanının geldiğine inanıyoruz.
- Doğrudan yabancı yatırım çekmek için mevcut teşvik sistemini bütünsel bir yaklaşımla gözden geçirmeli, yatırımın niteliğine, büyüklüğüne ve stratejik önemine göre uzun dönemli vergi teşvikleri sağlamalıyız.
- Bu kapsamda ayrıca teknoloji transferine hız kazandıracak politikaları yeniden tasarlamalı ve Teknoloji Transferini Hızlandırma Fonu Türkiye Projesi’ni işlevsel şekilde hayata geçirmeliyiz.
Bu nevi tedbirlerle Türkiye’nin, Trump’ın dünya ekonomisinde oluşturacağı olumsuz etkilerle daha da zorlaşacak süreci, başarıyla geride bırakacağına, daha da güçleneceğine inanıyorum.
Admin
